RÖPORTAJ NAZAN ORTAÇ nazan.ortac@sabah.com.tr
FOTOĞRAFLAR BETÜL YAZICIOĞLU
FOTOĞRAF ASİSTANI NİLAY ATALAN
MEKAN İÇİN THE RITZ-CARLTON İSTANBUL'A TEŞEKKÜR EDERİZ.
Türkiye'nin ilk sürdürülebilir kadın moda markası Hip+Happen, 2019 20 sonbahar-kış koleksiyonunu moda tutkunlarıyla ilk kez buluşturdu. Doğadan aldığını doğaya geri verme bilinciyle ürünlerini üreten Hip+Happen, doğa dostu kumaşlarıyla üretim aşamasında su tüketimini azaltıyor, endüstriyel ormanlardan üretilen elyafları ve iplikleri kullanarak ormanları korumayı da misyon ediniyor. Üreticiden son kullanıcıya kadar doğal olanı korumayı amaçlayan marka, geri dönüştürülmüş plastik atıkları kullanarak sürdürülebilir ürünler üretirken, etekler için 10 pet şişeyi, elbiseler için 12 pet şişeyi, pantolonlar için 17 pet şişeyi, bluzlar için ise ortalama 10 pet şişeyi geri dönüştürüyor. Hip+Happen'ın yaratıcıları Esra Yazıcılar ve Enfal Akbaş ile buluşarak, sürdürülebilir moda yapmalarındaki amaçları sorduk...
Sürdürülebilir moda markası yaratmak maliyetli ve zor bir iş... Siz neden böyle bir şey yapmak istediniz?
Esra Yazıcılar: Geri dönüşümlü ve sürdürülebilir ürünler üretmek gerçekten zor ve maliyetli bir iş. Hip+Happen'ı kurarken çevremize verilen zararın bilincindeydik ve neden bu konuda harekete geçmiyoruz dedik. Kaynaklarımızın çok ciddi anlamda azaldığı ve tüketim sebebiyle doğamıza büyük zararların verildiği bir dönemdeyiz. Bu yüzden, herkesin elini taşın altına koyması gerektiğine inanıyoruz. Biz de sürdürülebilir bir marka kurarak, dünyaya bu farkındalığı kazandırma konusunda bir katkımız olsun istedik.
Üretimi nerede yapıyorsunuz?
Enfal Akbaş: Üretimimizi Bursa'da yapıyoruz. Ülkemiz tekstil tedariği konusunda bugün dünyanın yedinci, Avrupa Birliği'nin ise ikinci büyük tedarikçisi konumunda. Bursa da, Türkiye'nin en önemli tekstil şehirlerinden biri. Hem doğup büyüdüğümüz, hem de yaşadığımız şehrin üreticileriyle birlikte çalışmaktan ve yerel üretime destek vermekten büyük mutluluk ve heyecan duyuyoruz.
Sürdürülebilir marka olmanın maliyeti fiyatlarınıza nasıl yansıyor?
Enfal A: Sürdürülebilir üretim yapmanın maliyeti normal ürünlere göre daha yüksek. Bunun sebebini, sertifikalı ve sürdürülebilir bir koleksiyon yaratırken, kullanılan kumaşlardan ipliğe, etiketlerinden ambalajlarına kadar her materyalin fiyatı üretimde artabiliyor. Maliyeti yüksek olan nihai ürünün bütçesi, son tüketiciye ulaşırken fiyatlandırmasına da yansıyor. Sürdürülebilir moda sektörüne girdiğimizde fark ettik ki, kumaş geri dönüşümlü olunca, nihai ürünün daha uygun fiyatlı olması gerektiğine dair bir bilinç var toplumumuzda. Sonuçta zaten mevcut olan bir materyalden üretildiğini düşünüyor bir kesim tüketici. Ancak, durum tam tersi. Bu noktada biz üreticilere hem sürdürülebilirliğe dair, hem de maliyetlere dair farkındalık oluşturma konusunda büyük rol düşüyor.
Türkiye'nin gerçek anlamda sürdürülebilir tek moda markası siz misiniz?
Esra Y: Türkiye'de birçok marka artık sürdürülebilirlik adına adımlar atıyor. Bu çok sevindirici bir gelişme. Ancak her şeyde olduğu gibi, sürdürülebilir marka olabilmenin de bazı kriterleri var. Bir markanın sürdürülebilir olabilmesi için sadece kullandığı kumaşlar değil, kullandığı tüm materyallerin geri dönüşümlü ve sürdürülebilir olması gerekiyor. Biz Hip+Happen olarak, koleksiyonumuzda bir kadının hayatında kullanabileceği her türde ürüne yer veriyoruz. Ve ürünler nihai hale gelene kadar baskı ve boya, kumaş, dikiş ipliği, fermuar, düğme, yaka etiketi, yıkama talimatı gibi kullandığımız her materyalin sürdürülebilir ve geri dönüşümlü olmasına dikkat ediyoruz. Aynı zamanda ambalajlarımız ve paketlemelerimiz için de bu süreç geçerli. Üretimde kullandığımız doğal elyafların EcoVero, FSC sertifikalı olmasına dikkat ediyoruz. Sentetik kumaşlarımızda ise Repreve ve GRS sertifikalı polyesterler kullanıyoruz. Bu bilinçle, kumaşlarımız dışındaki materyallerimiz de geri dönüşüme uygun. EcoVerde isimli geri dönüşümlü dikiş iplikleri, geri dönüşümlü düğmeler, ayrıca etiketlerimiz ve ambalajlarımızda da geri dönüşümlü materyaller kullanıyoruz. Markamızda ürünlerimizi üretirken her bir evrede doğaya verilen zararı, en aza indirgemeyi gözetiyoruz. Bu yüzden Türkiye'de bir ilke imza attığımızı söyleyebiliriz.
Sürdürülebilir moda ne demek? Ve bunun için uymanız gereken kurallar neler?
Enfal A: Sürdürülebilir modayı, "bize ve bizden sonraki nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için ekonomik, ekolojik ve etik olarak bilinçli üretime geçmek" olarak tanımlayabiliriz. Bilinçli bir tüketicinin, uyması gereken kuralların başında aldığı üründe kullanılan kumaşlara, malzemelere ve bu üretimin hangi şartlar altında yapıldığına dikkat etmesi gerekiyor.
Çevreyi korurken, moda trendlerini takip etmek mümkün mü?
Esra Y: Moda trendleri, günümüzde gerçekten çok hızlı değişiyor. Moda olduğu için aldığımız parçaları bırakın bir sezon giymeyi, bir ay sonra moda olmadığını görerek bir kenara atıyoruz. O yüzden ürünleri sadece trend olduğu için değil, zamansız ve çevreci bir yaklaşımla tercih etmenin önemli olduğuna inanıyoruz.
Sizi biraz tanıyabilir miyiz? Moda sektörüyle nasıl tanıştınız?
Enfal A: Tekstil aslında bizim dede mesleğimiz. Üçüncü kuşak temsilcisi olarak, ailemizin uzun yıllardır tekstil sektöründeki deneyimini harmanlama şansı yakaladığımız için çok şanslı hissediyoruz. Ben Paris American Academy'de eğitim alırken, bir moda atölyesinde tasarımcı olarak kariyer hayatıma başladım. Türkiye'ye 2004 yılında döndüm. Uludağ Üniversitesi Fransız Filolojisi/Öğretmenlik bölümünde okurken, Akbaş Holding'de konfeksiyon tasarım bölümünde çalışmaya başladım. 'Random' markasının kurulum ve markalaşma sürecinde görev aldım, baş tasarımcısı olarak görevimi sürdürdüm. Kariyerimde beni geliştiren ve en çok keyif aldığım dönem ise, ihracat tarafında dünyaca ünlü mağaza zincirleri ve markalara koleksiyonlar hazırlamak oldu. Bir tasarımcı olarak, dünyanın farklı şehirlerindeki vitrinlerde kendi tasarımlarımı görmek anlatılmaz bir mutluluk gerçekten. Hala Akbaş Holding'de baş tasarımcı olarak görevimi sürdürüyorum.
Birlikte çalışmaya nasıl karar verdiniz?
Enfal A: Kız kardeşim Esra aslında avukat. Kendi mesleğinin yanı sıra, yeni bir marka kurma hayalimizi gerçekleştirmek üzere birlikte bu yola çıktık. Geri dönüşümle ilgili farkındalık konusuna yoğunlaşarak, günümüz modasıyla harmanladığımız sürdürülebilir modaya uygun zamansız tasarımlarımızı yansıtabileceğimiz bir marka kurmaya karar verdik. Bu şekilde Hip+Happen yolculuğumuz başladı.
Aranızdaki iş bölümü nasıl?
Esra Y: Aramızda keskin hatları olan bir iş bölümü yok aslında. Her aşamada beraber karar alıyor ve her konuda birlikte fikir yürütüp ortak çalışmaya özen gösteriyoruz. İkimiz de markamızın kurucusu ve tasarımcıları olarak tüm süreçlerde bulunuyoruz.
Tasarım süreci nasıl işliyor? Ne sıklıkta koleksiyon yapıyorsunuz?
Enfal A: Her markanın olduğu gibi, Hip+Happen'ın da bir ruhu ve karakteri var. Hip+Happen kadınını, doğayla iç içe yaşamayı seven ve doğadan aldığı ilhamı hayatına yansıtan biri olarak tanımlayabiliriz. Tasarımlarımızda da Hip+Happen kadınının tarzına uygun olabilecek çalışmalar sunuyoruz. Sürdürülebilir ve doğadan aldığını doğaya verme bilinciyle üreten bir marka olarak, tasarımda ilham kaynaklarımızı da yine doğadan alıyoruz diyebiliriz. Genel olarak koleksiyonlarımızda, bir kadının günlük hayatında kolaylıkla kombinleyebileceği ve gündüzden geceye rahatlıkla kullanabileceği tasarımlar yapmaya özen gösteriyoruz. Sezonsuz ve zamansız parçalar olması bizim için en önemli detaylardan biri. Her sezon yeni koleksiyon üretmek yerine, her sezon her zaman kullanılabilecek parçalar tasarlamak bizim için daha önemli.
Hip+Happen ürünlerine nerelerden ulaşabiliriz?
Esra Y: Hip+Happen ürünlerine www.hipandhappen.com'dan online olarak ulaşabilirsiniz. Ayrıca @hipandhappen Instagram sayfamızdan da güncel tasarımlarımızla ilgili paylaşımlarımızı takip edebilirsiniz.
