Banu KAZANÇ
Sütün içeriğindeki süt şekeri olan laktoz, karbonhidrat olarak enerji verir ama sütün aynı zamanda protein içeriği yüksek olduğu için kan şekerini hızlı yükseltmez. Protein her zaman şekeri dengeler ve çabuk acıkmanın önüne geçer. Sütün bileşimindeki yağ da mideden daha uzun süre kalmasını sağladığından tokluk duygusunun uzun sürmesinde etkili olur. Diyette iken kalorisi daha düşük olmasına rağmen daha uzun süre tok tuttuğundan light diye nitelendirdiğimiz yağsız sütler yerine yağlı sütleri öneriyorum.
SÜTÜN İÇİNDEKİ KALSİYUM
Kalbin düzenli atması, kan pıhtılaşma sisteminin düzenli işlemesi, sinirlerin sağlıklı çalışması ve kasların düzgün fonksiyon görmesi de kalsiyumun yardımıyla olur. Güçlü kemik ve diş oluşumu kalsiyumun en önemli görevidir. Her yaş ve cinsiyete göre farklılık göstermesine rağmen; kişilerin, ortalama 1000-1500 mg kadar kalsiyuma ihtiyacı bulunmaktadır. Her yaş grubu için gerekli olan kalsiyum ihtiyacının karşılanması için günde en az 2-3 porsiyon süt ürünü ile bir o kadar da kalsiyum içeren sebze tüketilmesi gerekir. Kalsiyumdan vücudun yararlanmasını etkileyen bir başka etken de D vitaminidir. Düzenli kalsiyum alımının, daha az vücut yağı, özellikle de abdominal yağlanma ve vücut ağırlığı ile ilişkili olduğu; kas dokusunun korunarak, kilo vermeye etkisi olduğu düşünülmektedir. Araştırmaların sonucunda, kalsiyum ve çoklu doymamış yağ alımı ile vücut yağ yüzdesi arasında pozitif korelasyon olduğu; kalsiyum alımı ve vücut yağ birikimi arasında ise negatif bir ilişki bildirilmiştir.
SÜT ÜRÜNLERİ STRESE KARŞI ÇOK ETKİLİ
Kalsiyum açısından zengin besinler, gevşetici bir etkiye sahiptir. Bolca triptofan ve kalsiyum içeren süt ürünleri, stresle başa çıkmanıza yardım eder. Gece yatmadan önce içilen ılık bir bardak süt uyku için önerilir. Süt ve süt ürünleri, uykuyu tetikleyici madde olan triptofan içerir. Sütün yatıştırıcı ve sakinleştirici özelliği vardır, triptofan etkisini arttırmak için yanında biraz karbonhidrat alabilirsiniz, benim genellikle önerim sütün yanında muz olur.
SÜTÜN İÇİNDEKİ 'CLA' YAĞ YAKMAYA YARDIMCI OLUR
Sütün içinde çok değerli bir yağ asidi olan Konjuge Linoeik Asit(CLA) vardır. CLA vücutta yağ birikmesini önler. Özellikle karın bölgesinde ki yağlanmayı azaltır. Yağsız dokuyu yani kas kütlesini arttırıcı etkisi vardır CLA ayrıca doğal yağ yakıcıdır vücut metabolizma hızını artırıcı etkisi vardır. CLA'nın hastalıklara karşı direnci artırdığı ve başta bağırsak kanseri olmak üzere birçok kansere karşı da koruyucu etkisi olduğu biliniyor. İnsülin direncini azaltır, yağ oranının azalmasıyla birlikte trigliserid (kandaki yağ oranı) nı düşürür. Günümüzde enerji değeri açısından her ne kadar az yağlı ürünleri önersek de;CLA'nın bütün bu faydalarından dolayı diyetimizde yağlı ürünlere de yer vermeliyiz. Örneğin az yağlı süt ve yoğurt tüketiyorsak peynirimiz tam yağlı olmalıdır. Bu yağ asidinin en önemli kaynağı geviş getiren hayvanların vücut dokuları ve özellikle de yağ dokusu ile süt ve süt ürünleridir. İnek sütü CLA içeriği açısından oldukça zengindir. Ancak hayvanın beslenme şekline göre CLA miktarı farklılık gösterir. Mera ve otlaklarda beslenen, serbest dolaşan hayvanlarda yüksek miktarda bulunurken, besi çiftliklerinde beslenenlerde düşüktür.
ÇAYIRDA BESLENEN HAYVANLARIN SÜTLERİ ÇOK DAHA MAKBUL
Sütte bulunan tüm uzun zincirli çoklu doymamış yağ asitleri (PUFA'lar) hemen hemen büyükbaş hayvanın aldığı besinlerin bir sonucudur, hayvanlar çimenlerde ve yeşilliklerde otladıkları zaman bu sütlerinin yağ kompozisyonunu geliştirir, omega 6 ve omega 3 oranlarını dengeler. Bu oranın insan sağlığı için ideal olduğu düşünülür, çünkü iyi kolesterolü yükseltir, trigliseridleri düşürür ve enflamasyonu azaltır. Araştırmalar göstermektedir ki doğal ortamında otlayarak yetişen bir büyükbaş hayvandaki linoleik asit konjugatları (CLA-kansere karşı savaşan bir tür yağ) beş kat daha yüksektir.
UNUTMAYIN!
Sadece karbonhidratlardan oluşan öğünler kan şekerini yükselttiğinde kısa sürede tekrar acıkmanıza sebep olur. Örneğin makarna yediyseniz, yanına peynir veya yoğurt gibi bir protein ekleyin. Kan şekeriniz ani olarak yükselmeyeceğinden daha uzun süre tokluk hissedersiniz..
