YAZI ŞERİF ERCAN
Safranbolu, Osmanlı sivil mimarisinin en güzel örneklerini sunan tarihi evleri ile adını dünyaya duyurmuş turistik bir ilçemiz. Karabük'ün ilçesi olan Safranbolu, bu özelliğiyle UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alıyor. Hatta Türkiye'nin UNESCO Dünya Miras Listesi'ne ilk giren değerlerinden biri ve 1994 yılından beri bu listede yer alıyor. Safranbolu, bozulmamış tarihi dokusu ve evleri ile ziyaret edenleri bir tarih yolculuğuna çıkarıyor. Bu tarihi yolculuk için yaz aylarını beklemenize de gerek yok, Safranbolu'da kışın da keyifli bir tatil yapabilirsiniz. Ayrıca karlar altında tarihi Osmanlı evlerinin ayrı bir güzelliği oluyor.
Dünyanın en pahalı baharatlarından olan ve ilçeye de adını veren safranın en kalitelisinin yetiştiği Safranbolu'nun tarihi M.Ö. 3000 yıllarına kadar gidiyor. Safranbolu'da sırasıyla Hititler, Frigler, Lidyalılar, Persler, Helenistik Krallıklar, Romalılar, Selçuklular, Çobanoğulları, Candaroğulları ve Osmanlılar egemenlik kurdu. Bugünkü yapısını 17. ve 18. yüzyıllarda kazanan Safranbolu, Türk şehir yapısına uygun olarak, zamana ve ihtiyaca bağlı gelişen, birbirine eklenerek büyüyen ve doğaya uyum sağlayıp onu koruyan niteliği ile dikkat çekiyor. Safranbolu Evleri, yüzlerce yıllık bir süreçte oluşan, Türk kent kültürünün günümüzde yaşanmasına katkıda bulunan önemli değerlerimizden. İlçe merkezinde 18. ve 19. yy. ile 20. yy. başlarında yapılmış yaklaşık 2000 geleneksel Türk evi bulunuyor. Bu eserlerin 800 kadarı yasal koruma altında. Evler Safranbolu'nun iki ayrı kesiminde gruplanmış durumda.
Birincisi 'Şehir' diye bilinen ve kışlık olarak kullanılan kesim, ikincisi 'Bağlar' diye bilinen ve yazlık olarak kullanılan bölüm. Safranbolu evleri yalnızca mimarileri değil, konumlarıyla da Türk gelenekleri ve yaşam tarzı hakkında bilgi veriyor. Evler yanında bulunan evin görüş açısını kapatmayacak ve güneş almasını engellemeyecek şekilde inşa edilmiş.
Arnavut kaldırımlı yolların ise sel sularına karşı dayanıklı olması ve rutubeti en aza indirmek amacıyla eğimli yapıldıkları biliniyor. Safranbolu'nun evleri asırlara meydan okuyan duruşlarının yanı sıra üstün sanat zevkini yansıtan mimarileri, tüm yapıya yayılmış incelikli ahşap işçilikleriyle de hayranlık uyandırıyor. Bazıları müze olarak düzenlenmiş bu evlerde özellikle ahşap işlemeli tavanlar görülmeye değer. Evlerin bir bölümünün içinde yer alan havuz ise bulunduğu odaya serin bir hava vermek ve yangınlara karşı tedbir amacıyla yerleştirilmiş. İstanbul'a yaklaşık beş saat uzaklıkta yer alan Safranbolu'ya en kısa sürede bir seyahat planlamanızı öneririm.
TASARIMCILARIN GÖZÜNDEN AŞKIN ELBİSESİ
