RÖPORTAJ: MELİH TÜRK / SONER GÖMLEKSİZ
Nefes Bilimleri Fakültesi üyesi, Graduate School Of Behavioral Health Sciences / Davranış Bilimleri Yüksek Okulu Avrupa Operasyonlarından Sorumlu Başkan Yardımcısı bir nefes uzmanı olarak, 20 yıldan uzun süredir nefes alışkanlıkları ve sağlıklı solunumla ilgili araştırmalar yapıyor, çalışmalar yürütüyorum. Bugünlerde sıklıkla duyduğum sorulardan biri, "Hangi nefes egzersizlerini yapmalıyım?" Cevabım her zaman açık ve net... Hiçbirini yapmayın! Nefes egzersizleri hiçbiri işe yaramayacak, durumu daha da kötüleştirecektir. Nefes egzersizi yapmanın değil, herkesin nefesiyle bilgeleşmesi gereken bir süreçten geçiyor dünya.
Nefes, solunumdan ayrı değildir. Solunum kimyasal eksenimizdir ve nefesimizi her manipüle edişimizde değişir. Sadece dengeli bir solunumla, kimyasal ekseni sağlıklı akciğerlere sahip olmak mümkündür. Nefesinizi manipüle etmeyin! Nefesinizle oynamaya son verin! Evinizde anbean nefesinizde neler olup bittiğini izleyebileceğiniz bir 'kapnograf ' olmadan nefes teknikleri uygulamayın! Derin nefes almayın! Nefesinizi hiçbir şekilde manipüle etmeyin! Nefesinizi her değiştirdiğinizde solunum kimyasal ekseninizi de değiştiriyorsunuz ki bu değişim akciğerleri ve bağışıklık sistemini zayıflatır. Psikolojik nedenlerle nefes yöntemlerini uygulamak, virüs salgınından önce iyi sayılabilirdi. Çünkü beden, kimyasal eksen değişimiyle bir şekilde baş edebiliyordu.
ANCAK ŞİMDİ, NEFESLE BİLGELEŞME ZAMANI...
Sağlıklı nefes demek, bir nefes alışkanlığına sahip olmamak demek! Sadece beynin yönettiği solunum reflekslerinin düzgün çalışmasına izin verildiğinde sağlıklı bir nefes alışkanlığı ve sağlıklı akciğerlere sahip olunabilir. Kontrollü nefes egzersizleri, derin veya diyagramatik nefes, elbette solunum kimyasal eksenini değiştirecektir. Solunum açısından bedeni alkaloz veya asidoz içine sokacaktır. Solunum alkaloz veya asidozu ise bağışıklık sisteminizi zayıflatacaktır, akciğerleri de güçsüz bırakacaktır. İşte bu yüzden; Derin nefes almayın! Derin nefes almak için doğru bir süreçte değiliz. Bırakın nefes, kendiliğinden gerçekleşsin.
Bedeninize güvenin. Beyninize güvenin. Beyin, bedeni sağlıklı tutmak için nasıl solunum yapması gerektiğini bilir. İnsanlar neden diyet yapıyor dersiniz? Çünkü sağlıklı nefes alma alışkanlıkları yok. Solunum bilgisine sahip olmadan nefesinizle oynamaya bir son verin artık. Sağlıklı nefes alma alışkanlığına sahip olmak istiyorsanız, bağışıklık sisteminizi destekleyin. Nasıl mı? Meditasyon yapın. Dinlenin. Nefes üzerine yoğunlaşmak istiyorsanız, "nefesle ilgili farkındalığınızı arttıcı" çalışmalar yapın. Kontrollü nefes teknikleri, diyafram nefesleri solunum kimyasal ekseninizi bozar. Psikolojimizi rahatlatmak için uyguladığımız metotların çoğu solunum sisteminizde ne olduğunu bakılmaksızın öğretiliyor. Şu an bu tür teknikleri uygulamak fevkalade riskli. Bugünler elbette nefesimiz ile ilgili bilinçlenmek, yanlış bir nefes alışkanlığımız varsa detaylı analizler yaptırarak bu konuda uzman desteği almak çok önemli. Her insanın farklı, kendine has nefes alışkanlıkları vardır.
Bu nedenle belli teknikler uygulamaktansa herkesin kendi alışkanlıklarını tespit ederek çalışması daha sağlıklıdır. Nefesinizle ilgili bilinçlenerek çalışmaya başlayabilirsiniz. Gözlerinizi kapatın, burun deliklerinizden giren ve çıkan havayı izlemeye başlayın. Kontrolü bırakmaya ve teslim olmaya odaklanın. Nefesinizi kontrol ederek, üzerinde çalışarak değil, izleyerek bilinçlenin. Havanın beş sayıda içinize dolup, beş sayıda dışarı çıkışını izleyin. Bunun yanı sıra, bilincinizle, limitleyici düşüncelerinizle çalışın, bunun için farklı metotlar öğrenin ve bu durumun faydasını görün. İnsanlığınızla savaşmayı bırakın. Hislerinizi ve kim olduğunuzu kabul edin. Bütün bunlar, doğal nefes almanıza yardımcı olacaktır zaten. Rahatlama ihtiyacınızı bırakın gitsin. Olanı kabul edin.
Değişme ve daha iyi hissetmeye duyduğunuz ihtiyaçtan vazgeçin. Kendinizi iyi hissetmek istediğiniz her an, nefesinizi manipüle edersiniz, akciğerlerinizi zayıflamasına yol açarsınız, solunum kimyasal ekseninizi değiştirmiş olursunuz. Kendinizi, duygularınızı ve düşüncelerinizi olduğu gibi kabul edin. Kendinizden kaçmayı bırakın. Deneyimlediğiniz duyguların hepsi, panik, anksiyete, korku, size bir şey öğretmeye çalışıyor. Onlardan kaçtığınız müddetçe öğrenmenizi ve olgunlaşmanızı geciktirirsiniz.
COVID-19 BİR UYANIŞ ÇAĞRISIDIR!
Manipülasyonu sonlandırarak, bedene, beyne, bağışıklık sistemine ve özellikle de nefese güvenme zamanı... Bedeniniz nefes almayı bilir, egzersizlerle olağan akışa müdahale etmeyin! Ancak o zaman sağlıklı bir solunum fizyolojisine sahip olabilirsiniz.