YAZI BADE ÇAKAR
Kesinlikle 2020, kolay bir yıl olmadı. Evlere kapandığımız, korkuyla baş ettiğimiz ve özgürlüğümüzün kısıtlandığı bu yıl, aynı zamanda bize en küçük detayların önemini, doğanın gücünü ve insanoğlunun onun karşısında ne kadar güçsüz olduğunu gösterdi. Özellikle moda dünyası için 2020 bir darbe yarattı diyebiliriz. Moda kurallarını yaratan güçlü markaların hepsi, kendi koydukları sınırlar içerisinde sıkıştı adeta. Üretim-tüketim durdu ve lüks modaevinden perakendenin dev isimlerine kadar birçok marka attıkları adımlar hakkında tekrar düşünmeye zorlandı. Yani trendler yaratan moda dünyası, şimdiye kadarki en önemli trendini öne sürdü bu yıl; sürdürülebilir moda.
Moda haftasını protesto eden Peta aktivistleri.
Moda sektörü dünyadaki karbon emisyonlarının yaklaşık yüzde 10'undan ve dünyadaki su atıklarının yaklaşık yüzde 20'sinden sorumlu… Doğal felaketlerle karşılaştığımız bu dönemde artık bu konunun ciddiyeti herkes tarafından anlaşılmış oldu. Aralarında Kering, Chanel ve Inditex'in bulunduğu 32 büyük moda şirketi, bir dizi çevresel girişimde bulunarak, tek kullanımlık plastikleri 2030'a kadar ortadan kaldırmayı ve daha sürdürülebilir anlayış arayışı içinde olacaklarını kabul etti. Dünyada sürdürülebilir algı yaygınlaşırken, tedarik zincirinden, üretim kodlarına ve hammadde seçimlerine kadar birçok marka çevre dostu yollar izlemeye ve gereksiz kullanımları azaltmaya başladı bile.
Zeynep Tosun, tasarımlarında doğal kumaşlar ve yerel el işçiliğine önem veren tasarımcılardan.
Bazı markalar bu algıya yeni erişirken birçoğu uzun süredir bu mantıkla adım atıyor, sürdürülebilir moda denince akla gelen ilk isim Vivienne Westwood gibi. Westwood, sonbahar-kış 2017 defi lesi 'Ecotricity' ile tamamen yenilenebilir enerjiyi öne çıkartıp, fosil yakıtlardan yeşil enerjiye geçmeleri için diğer lüks markaları çağırdığında daha sürdürülebilirlik kavramı neredeyse duyulmamıştı. Aynı şekilde Stella McCartney de hayvan hakları ve çevre dostu kararlarıyla uzun süredir öne çıkıyor. 2001 yılından bu yana kürkün ve hatta derinin çevreye alternatif malzemelerden daha fazla zarar verdiğini savunan McCartney, hayvansal hiçbir ürün kullanmıyor. Şaşırtıcı ama önemli isimlerden biri ise Gucci… Gucci, uzun süredir sürdürülebilir moda anlayışını benimseyen markalardan. Sürdürülebilirliğe yönelik dikkat çekici ilk girişimlerinden biri; 2013 yılında piyasaya sunduğu aktivist Livia Firth ile yarattığı çevre dostu çanta koleksiyonuydu. Ayrıca dönüştürülmüş plastikten üretilen sandaletlerden çevre dostu güneş gözlüklere kadar birçok kapsül koleksiyonu da hazırladı. 2017 sonbaharında ise artık materyal olarak tilki, vizon, tavşan, rakun kürkü kullanmayacaklarını belirtti.
Gucci, 2020 Sonbahar/Kış
Versace, Hugo Boss, Armani, Jimmy Choo, Clavin Klein, Givenchy, Hugo Boss, Ralph Lauren ve Tom Ford ise Gucci'yi takip etti ve artık kürk kullanmayacaklarını açıkladılar. Burberry CEO'su Marco Gobbetti, geçmiş sezon ürünleri yok etmeyi bırakacaklarını duyurdu. Louis Vuitton, Christian Dior, Celine, Givenchy veya Marc Jacobs gibi lüks moda markalarına sahip LVMH grubu da sürdürülebilirliğe daha fazla yatırım yapacaklarını belirtti. Moda dünyasını kontrol eden tüm bu markaların etik moda anlayışını kabul etmesi yepyeni bir dönemin ateşini fitillemiş oldu. Dünyada olduğu gibi etik üretim, sürdürülebilir moda anlayışı Türk moda dünyasını da etkisi altına aldı. Bu konuda öncü isim hiç kuşkusuz Aslı Filinta… Filinta uzun süredir, yerli üretim, geri dönüştürülmüş materyal kullanan ve üretimde etik anlayışı benimseyen bir tasarımcı. Zeynep Tosun da kullandığı materyallerde doğal seçimler yapıyor, tasarımlarını sezon olarak ayırmadan zamansız kavramına sadık kalıyor. Ayrıca üretimde kadın istihdamına önem veren isimlerden…
Aslı Filinta
Birçok başarılı Türk tasarımcı son dönemlerde doğal ve yerli materyallere koleksiyonlarında yer vermeye başladı. Ayrıca hepsinin ortak noktası, kalmış kumaşların geri dönüştürülerek kullanılması oluyor. Hip and Happen, Tru Project, Sens. Essentials, Luwi Design Studio gibi tamamen sürdürülebilir moda mantığı ile yaratılmış tasarım markaları da bu algıyı gelişmesinde rol oynayanlardan… Moda, tüketime ihtiyaç duran bir endüstri ve düşünülenin aksine güçlü olan tüketici. Yani bilinçli tüketici modaya yön verecek. 2020'nin ardından moda dünyası yepyeni bir döneme hazır gibi görünüyor. 2021'de kimin bu konuda başarılı olacağını görmek için ise beklememiz gerekiyor.
Stella McCartney
Başta Vivienne Westwood ardından ise Stella McCartney çevre dostu modanın öncü isimlerinden. Aslı Filinta ise Türk modasını sürdürülebilirlik kavramıyla tanıştıran isim.
