YAZI NAZAN ORTAÇ nazan.ortac@sabah.com.tr
Opera dünyasına damgasını vuran Leyla Gencer'i daha yakından tanımak için elimize muhteşem bir fırsat geçti. İstanbul Kültür Sanat Vakfı, yapımcılığını üstlendiği 'Leyla Gencer: La Diva Turca' belgeselini dijital platformlar üzerinden ücretsiz olarak erişime açtı. Koronavirüs salgını sebebiyle eve kapanan sanatseverler, 20. yüzyılın en önemli opera sanatçıları arasında gösterilen Leyla Gencer'in yaşam öyküsünü anlatan belgesel, İKSV'nin YouTube kanalı üzerinden izleyebilecek. İstanbul Belediye Konservatuvarı'nda başladığı şan eğitimine, İtalyan soprano Giannina Arangi-Lombardi ve Apollo Granforte ile devam eden Leyla Gencer, 1950'de Ankara Devlet Operası Sahnesi'nde Mascagni'nin Cavalleria Rusticana'sında 'Santuzza' rolünü yorumladıktan sonra kısa sürede yurtiçinde tanınan bir opera sanatçısı oldu; birçok önemli devlet etkinliğine soprano olarak davet edildi. Gencer'in İtalya sahnelerine adım atması ise Napoli'deki San Carlo Tiyatrosu'nda yine Santuzza rolüyle oldu. 1957-1980 yılları arasında, operanın mabedi sayılan La Scala Tiyatrosu'nun primadonnası olan Leyla Gencer, Vittorio Gui, Tullio Serafin, Gianandrea Gavazzeni ve Riccardo Muti gibi seçkin İtalyan şeflerle çalıştı. Donizetti'nin unutulmuş operalarını yeniden gün yüzüne çıkarıp başarılı bir şekilde yorumlayarak 'Donizetti Rönesansı'nın gelişmesine büyük katkıda bulundu.
Geniş repertuvarı, lirik sopranodan dramatik koloratüre uzanan bir yelpazede 72 rolü kapsayan Leyla Gencer, 1985'te opera sahnelerine veda etti. 1992 yılına dek konser ve resitallerine devam eden soprano, daha sonra kendini genç sanatçıların yetişmesine adadı. Gencer, 2008 yılındaki vefatına kadar La Scala Tiyatrosu'nda opera sanatçıları için kurulan akademinin sanat yönetmenliğini sürdürdü ve İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nın mütevelliler kurulu başkanlığını üstlendi. Leyla Gencer'i, kendisiyle tanışma ve çalışma fırsatı bulmuş sanatçılarla yapılan söyleşilerle daha yakından tanıma fırsatı sunan belgeselin yapımcılığını, Leyla Gencer Arşivi'ni de bünyesinde bulunduran İKSV, yönetmenliğini ise Selçuk Metin üstleniyor. Belgeselin metni ve senaryosunda gazeteci ve yazar Zeynep Oral'ın imzası bulunuyor. Halit Ergenç'in sesiyle güçlenen yapıma katkıda bulunan diğer sanatçılar ise Selçuk Yöntem, Bergüzar Korel ve Mehmet Günsür. Çekimleri 2018 boyunca Milano, Roma, Napoli ve İstanbul'da yapılan belgesel için kamera karşısına geçen isimler arasında; yazar Franca Cella, La Scala Tiyatrosu Akademisi Kurucusu Carlo Fontana, San Carlo Operası Yöneticisi Rossana Purchia, Sferisto Operası Sanat Yönetmeni ve Gencer'in uzun yıllar operalarında birlikte çalıştığı dekoratörü Pier Luigi Pizzi, Leyla Gencer Şan Yarışmalarına katılan soprano Simge Büyükedes ile soprano Nino Machaidze, mezzosoprano Asude Karayavuz, Borusan Sanat Genel Müdürü Ahmet Erenli, İKSV Genel Müdürü Görgün Taner, MSGSÜ Devlet Konservatuvarı Öğretim Üyesi Rejisör Yekta Kara, La Scala Tiyatrosu Akademisi Müzik Departmanı Yöneticisi Daniele Borniquez var.
