YAZI ŞERİF ERCAN
Asırlar boyu dünya medeniyetlerinin kavşak noktası olan, nice savaşlar nice kuruluşlar gören, doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine bugün bile hayranlık uyandıran eserler ve anılar barındıran bir ülkede yaşamak büyük bir zenginlik. Fakat bu zenginliğin yeterince farkında mıyız? Daha doğrusu bu zenginlikleri gördük mü? Jules Verne Travel editörleri, Türkiye'nin mutlaka görülmesi gereken tarihi rotalarını çıkarmış... Bakın bakalım, kaçını gördünüz?
MERKEZ, MİDYAT, DARA ANTİK KENTİ,
MARDİN
Daha önce gördüğünüz hiçbir yere benzemeyen Mardin bir tarih kitabını okumak gibi... Mezopotamya'nın incisi dünden bugüne Asurlular, Araplar, Selçuklular, Kürtler, Farslılar, Moğollar, Osmanlılar gibi zengin kültüre sahip güçlü devletlerin yönetimine girmiş; dinlerin, dillerin, kültürlerin buluştuğu bir kültür mozaiği olmuş. Labirenti andıran geçitlerle uçurum altına inşa edilen taş evleri, tarihi merkezinde yer alan medreseleri, kiliseleri, manastırları, camileriyle bir film sahnesi gibi.
Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki Mezopotamya Bölgesi'ne yerleşen Eti Türkleri, Orta Asya'dan Anadolu'ya göç ettiklerinde bugünkü adı Midyat'ı yuva yapmışlar. Bu verimli toprakların tarihi MÖ 2000 yıllara kadar uzanıyor. Arap ve Süryani gelenekleriyle harmanlanan Midyat'ın hoşgörülü yaşamı mimarisine bile yansımış. Evlerin birbirini rahatsız etmeyecek şekilde inşa edildiği Midyat Mor Gabriel Manastırı, Mardin Konak, Midyat Konukevi gibi önemli yapılarıyla ünlü.
'Mezopotamya'nın Efes'i' olarak bilinen Dara Antik Kenti, Güneydoğu Bölgesi'nin en kıymetli antik kenti. 505 yılında Sasanilere karşı korunmak amaçlı Doğu Roma İmparatorluğu tarafından inşa edilen Dara'da günümüze kalan kilise, saray, çarşı, Agora, tophane, köprü kalıntıları var. Dara Antik Kenti'nde bölge taşları içerisine oyuklar açılarak hazırlanan mezarların hikayesi ise ilginç: Romalılar yeniden dirileceklerine inandıkları için bu mezarları yapmışlar.
SAFRANBOLU, KARABÜK
Karabük şehrinin kuzeyinde yer alan ve 1950'lerde Anadolu'da gerçekleşen modern şehirleşmeden etkilenmeyen Safranbolu, ahşap evleri ve anıtsal yapılarıyla meşhur olan bir bölge. Tüm hızlı şehirleşme tehdidine rağmen kültürel dokusunu korumayı başaran Safranbolu 18. yüzyılda Asya ve Avrupa arasındaki ticaretin de vazgeçilmez duraklarından biri olmuş. Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı hakimiyetlerine giren şehrin merkezi Batı Karadeniz'in geleneksel kent dokusunu yansıtıyor. Geleneksel ahşap evleri ve anıtsal yapılarıyla yaşayan bir değer.
NEMRUT DAĞI, ADIYAMAN
Dünyanın sekiz harikasından biri olarak gösterilen Nemrut Dağı, sadece eserleriyle değil eşsiz gündoğumu ve günbatımı manzaraları ve yaydığı enerjisiyle UNESCO listesinin benzersiz ve nadide bir üyesi. Deniz seviyesinden 2 bin 150 metre yükseklikte yer alan Nemrut Dağı, günbatımı ve gündoğumu manzarası, Tümülüsleri ve muazzam güzellikteki heykelleriyle Kommagene Krallığı'nın tüm heybetini gözler önüne seriyor. Nemrut Dağı, tüm kültürleri buluşturmak isteyen Kommagene Kralı I. Antiochos'un başka kültür tanrılarını bir araya getiren heykelleri ve kabartmalarıyla göz kamaştırıcı.
HATTUŞA (HİTİT BAŞKENTİ), ÇORUM
Bin Tanrılı ülke olarak da anılan Hititler devletinin sosyal yaşamı, inanışları ve yönetim biçimlerini yansıtan Hattuşa, Hitit kültürünün merkezi başkentiydi. Anadolu'nun en önemli arkeolojik alanlarından biri olan Hattuşa'da ortaya çıkan kalıntıların birçoğu M.Ö 13. yüzyıldaki yeniden yapılanma dönemine ait. Tarihin ilk yazılı anlaşması olarak bilinen Kades Anlaşması'nın da yapıldığı şehirde aslanlı kapılar, sur duvarları, 30'dan fazla tapınak, kraliyet konutları ve sokakları tüm heybetiyle ayakta.
EFES, İZMİR
Dünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı ve asırlardır dini merkez işlevi gören Meryem Ana Evi'ne ev sahipliği yapan Efes Antik Kenti, Anadolu uygarlıklarının çeşitliliğini yansıtıyor. Dünya üzerinde kazılan en büyük Grekoromen şehir olma özelliğini taşıyan Efes, Küçük Asya olarak adlandırılmış ve Anadolu eyaletinin de başkenti olmuş. Yunan medeniyeti ve ardından Roma medeniyeti kontrolünde olan antik kent bu iki zengin medeniyetin mimari ve kültürel izleriyle donatılmış. Dini, ticari, kültürel ve sanatsal olarak döneminde bir yıldız olan Efes, Roma dönemi yapılarının en güzellerinden görkemli Celcus Kütüphanesi ve antik tiyatrosu ile de göz kamaştırıyor.
HARRAN, ŞANLIURFA
Sonsuz gibi görünen Harran Ovası ve binlerce yıllık tarihe tanıklık yapan bir antik kent. Şanlıurfa'ya yaklaşık 45 km mesafedeki yer alan içenin adı, Sümer ve Akat dillerinde 'yolların kesiştiği kavşak' veya 'kervan' anlamına gelen harran-u sözcüğünden geldiği tahmin ediliyor. Efsaneye göre Adem ile Havva'nın cennetten kovulduktan sonra ilk ayak bastıkları yer olan Harran, aynı zamanda birçok peygamber öyküsünün de merkezinde bulunuyor. Anadolu ile Mezopotamya arasında önemli bir ticari kavşak noktası olan Harran, tarih boyunca Sümerliler, Asurlular, Romalılar, Bizanslılar ve Osmanlılar gibi güçlü devletlerin yönetimine girmiş. Harran'a geldiğinizde Harran Kalesi, Ulu Camii, Harran Üniversitesi, Harran Höyüğü, Harran Evleri göreceğiniz kalıntılar arasında.
HALFETİ, ŞANLIURFA
Gaziantep ve Şanlıurfa'nın ortasında yer alan Halfeti, zamana ve sulara direnen bir mucize! Birecik Barajı nedeniyle büyük bir bölümü sular altında kalan bu tarihi bölge 2013 yılında 'sakin şehir' ağına dahil edildi. Güneydoğu Anadolu'nun bu saklı güzelliğinin tarihi 3000 yıl önceye uzanıyor. Fırat Nehri kıyısında önemli bir konumda kurulan Halfeti, tarih boyunca Asurlular, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Osmanlılar yönetimine girmiş, kültürel ve mimari zenginliğini de bu çeşitlilikten almış. Suların altında kalan bu sessiz şehir, korumaya devam ettikleriyle bile sizi büyülemeyi başarıyor.
GÖBEKLIİTEPE, ŞANLIURFA
MÖ 10. bin yılın sonlarından MÖ 9. bin yıllarına tarihlenen Göbeklitepe tarih öncesi alan olarak büyük bir değere sahip. Ortaya çıkarılan kalıntılar, aslında bundan önceki bildiğimiz tarihi de yeniden yorumlatıyor. Özellikle T biçimi dikilitaşları dünya üzerinde şu ana kadar bilinen en eski anıtsal yapılar olarak biliniyor. Tüm yazılanları yeniden yazdıran ve tarihi değiştiren Göbeklitepe'de yeni gizli geometrik desenler de keşfedildi! Tarihin sıfır noktası olarak nitelendirilen Göbeklitepe'yi inşa edenlerin, tekerleğin icadından binlerce yıl önce, geometrik prensipleri anladığını ve bu prensipleri inşaat planlarına uygulayabildikleri anlaşıldı. İsrailli arkeologlar tarafından yapılan keşif, Göbeklitepe'nin düşünülenden daha karmaşık bir yapıya sahip olduğunu ve o zamanlar için imkansız olduğu düşünülen karmaşık planlama teknikleri uygulandığını gösteriyor.
ANTAKYA, HATAY
Anadolu'nun Arabistan ve Afrika ile kavuşma noktası olan Antakya, konumu gereği binlerce yıl boyunca nice hükümdarlar, nice devletler görmüş. Ticari önemi ile yolculara, kervanlara konaklama yeri olan Antakya, ticari, kültürel ve mimari açıdan bir buluşma noktası olmuş. Helenistik Dönem, Roma İmparatorluğu ve Osmanlı Dönemi izlerini zengin kültürel kodlarında ve mimarisinde hissetmeye devam ettiğimiz Antakya, dinlerin, farklı inançların iç içe sevgiyle yaşamaya devam ettiği kıymeti büyük bir bölge. Sofrasında, şarkılarında, ezan sesi ile çan sesinin birbirine karıştığı güzel sokaklarında Antakya'yı yaşamak paha biçilemez.
