Hülya Kolyoncu ile Anadolu'nun kadim tarihinin izinde

İstanbul Topkapı Üniversitesi Tarih Bölüm Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Hülya Kalyoncu, sanat tarihi açısından ön plana çıkan en özel antik kentleri ve tarihi mekanları Şamdan Plus Travel okurları için yazdı.

Anadolu... Medeniyetlerin beşiği bir coğrafya. Tarih boyunca çok farklı uygarlıklara ev sahipliği yapmış olan Anadolu’da çok sayıda uygarlıkların izlerini kolaylıkla bulmak ve ziyaret etmek mümkün. Bu kadim uygarlıklardan geriye kalan en özel rotaları Dr. Öğretim Üyesi Hülya Kalyoncu kaleme aldı. Sanat tarihininin en özel antik kentlerini, görülmesi ve ziyaret edilmesi gereken yerleri Hülya Kalyoncu’dan dinliyoruz.

Pergamon Antik Kenti

Antik Misia bölgesinin önemli bir merkezi olan İzmir-Bergama’nın kuruluşu Helenistik döneme dayandırılmaktadır. M.Ö. 282-133 arasında da ‘Pergamon Krallığı’nın merkezi olan kent; akropol yapıları saray, tapınaklar, kütüphane, tiyatro, kent kule ve sur yapılarından oluşmaktadır. M.Ö. 41’de Marcus Antonius’un kütüphanede bulunan parşömen üzerine yazılmış 200 bin adet kitabın tümünü Mısır Kraliçesi Kleopatra’ya armağan ettiği bilinmektedir. Kent, 2014 yılında Dünya Mirası olarak tescil edilmiştir.

Erythrai Antik Kenti

İlk yerleşimin MÖ. 8. yüzyıldan itibaren olduğu bilinen İzmir-Karaburun yakınlarındaki kent, ünlü Sibylla’nın (bilici kadın) doğduğu yer olması sebebi ile 12 İon devletinin önde gelen yerleşim yerlerinden birisi olarak kabul edilmiştir. Kore tarzında heykelleri, mozaikli vilları, Anadolu’daki en erken tarihli tiyatrosu, anıtsal mezar heroon, surları önemli yapılarındandır.

1 / 9

Sümela Manastırı

M.S 365-395 tarihleri arasında inşa edildiği düşünülen, Trabzon-Maçka’da bulunan ve içi tamamen fresklerle kaplı olan manastırın gerçek kurucusunun, Trabzon İmparatoru III. Aleksios olduğu sanılmaktadır.

2 / 9

İznik Sudaki Kilise

2013 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası kapsamına alınan ve Erken Hıristiyanlık Dönemi’nde Aziz Neophtos’un mezarı üstüne bir kült yeri olarak inşa edilen bazilika kilise kalıntısı, günümüzde İznik Gölü (Askania Limne) sularının altında kalmıştır.

3 / 9

Bin Tepeler

MÖ 6. ve 7. yüzyıllara tarihlenen ManisaSalihli ‘Bintepeler’ tümülüs mezar nekropolü, Lidya soyluları ve kraliyet ailesi üyelerinin defnedildiği irili ufaklı 115 tümülüsten oluşmaktadır. Harvard Üniversitesi tarafından kazı çalışmaları devam etmektedir.

4 / 9

Bergama

M.S. 2. yüzyıla tarihlenen ‘Sağlık Tanrısı Asklepion’a adanmış antik kent, Yortanlı Baraj’nın yapımı ile 2011 yılında tamamen sular altında kalmıştır.

5 / 9

Selge Antik Kenti

M.Ö. 2000 yılına tarihlenen Antalya’daki ‘Selge’, para basılan ilk şehir olması sebebi ile Pisidya bölgesinin en önemli antik kentlerinden birisidir. En parlak zamanını Roma Dönemi’nde yaşayan kent, Helenistik Dönem’de bağımsızlığını kazanmıştır.

6 / 9

Assos Antik Kenti

Kuruluşu M.Ö. 7. yüzyıla dayandırılan ve Antik Çağ’da ‘Troas’ olarak adlandırılan Çanakkale yakınlarında yer alan, en göz alıcı yapısı ‘Athena Tapınağı’ olan kentte; Aristo’nun felsefe okulu kurduğu ve Aziz Pavlus’un kenti ziyarette bulunduğu bilinmektedir. Kent tarih boyunca çeşitli Anadolu uygarlıkları hakimiyeti altına girmiş ve Orta Çağ’da terk edilmiştir.

7 / 9

Kaounos Antik Kenti

M.Ö. 6. yüzyılda Miletos’un ikiz çocuklarından biri olan Kaunos tarafından Dalyan Karya-Likya sınırında kurulmuş olan liman kent; sur duvarları, stoa, agora, çeşme, hamam, tiyatro ve ruhani toplanma yeri ile önemli yerleşim ve ticaret merkeziydi. Ünlü ‘kaya mezarları’ M.Ö. 4. yüzyıl tarihlidir.

8 / 9

Çatalhöyük

Anadolu’nun Neolitik Dönem’e ait en eski yerleşimlerinden biri olan Konya-Çatalhöyük Antik Kenti, dünya medeniyetinin ve ziraai temellerinin ilk olarak atıldığı merkezlerden birisidir. Kentte bulunan yüksek kabartma ana tanrıça motifleri, o dönemde dini inançların güçlü bir tanrıça etrafında şekillendirildiğini göstermesi açısından önemlidir. Kent, 2012 yılı itibarı ile UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir.

9 / 9

İshak Paşa Sarayı

1685 yılında yapımına başlanan, Ağrı Dağı yakınında Doğu Beyazıt’ta bulunan 116 odalı saray; Sancak Bey’i Mahmut Paşa tarafından yapılmış ve yeğeni İshak Paşa zamanında yapılan eklemelerle 1784 yılında tamamlanmıştır. Eser, Osmanlı mimarisinin, Anadolu’da günümüze ulaşabilen tek saray yapısı olarak bilinmektedir.