RÖPORTAJ İREM ORHAN irem.orhan@sabah.com.tr
FOTOĞRAFLAR KORAY IŞIK
Katılımcılarına dijital sanata dair vizyon geliştirmelerine yardımcı olacak eğitimler vermeyi amaçlayan Piksel, bu kapsamda yeni medya sanatının tanımından kodlamaya, 3D yazılımlardan animasyona birçok başlıkta eğitimlerin gerçekleşeceği bir program sunuyor. Eğitime dahil olan sanatçıların ilk eserlerini üretmelerini finansal olarak desteklemek gibi faydalı bir misyonu da olan programda ilk eğitimler başladı ve 2 Kasım'a kadar devam edecek. Projeye dair detayları yatıcılarından Hande Şekerciler ile konuştuk, destekçi koleksiyonerler Ali-Rabia Güreli, Feride Ikiz ve Selman Bilal'den ilk günden bu yana destek oldukları Piksel ile ilgili değerlendirmelerini aldık.
Piksel nedir, nasıl bir olusum hikayesi var?
Covid 19 günleriyle evlerde daha fazla vakit geçirmeye başladığımız o ilk dönemlerde sosyal medyadan bizlere gelen "Dijitale nereden başlamalıyım, nasıl yapabilirim" soruları daha da artmaya başlamıştı. Bir gün Arda Yalkın ile bu soruları soranlara nasıl yardımcı olabiliriz konusu üzerine düşündük ve küratör Çelenk Bafra'ya danışalım istedik. Onun önerisiyle yolumuz Cem Leon Menase'yle kesişmiş oldu. Cem, Türkiye Bilişim Vakfı altında faaliyet gösteren Başlangıç Noktası isimli, bir gönüllü organizasyonunun basında ve Sayın Faruk Eczacıbaşı'nın danışmanı. Başlangıç Noktası olarak, dünyadaki dönüşümü özellikle teknoloji odağında çok yakından takip edip, bu dönüşümü sağlayan kişileri ve projeleri bir araya getiriyorlar. Yani aslında Cem de böyle bir platformun başındaki isim olarak bizimle eş zamanlı şekilde sanattaki dönüşüm konusu üzerine çalışıyormus. Çelenk de bundan haberdar olduğu için bizi bir araya getirdi ve böylece Piksel'in temelleri atılmış oldu.
Siz bir heykeltıras olarak dijital sanatı destekleyen bu projenin mimarlarındansınız. Dijital sanata olan ilginizin kaynagı nedir?
Dijital araç-gereçlere olan ilgimin sebebi sanatçı olmam. Rönesanstan beri teknolojinin gelişmesini sağlayan en önemli aktörlerden biri sanatçılar. Dünyada hala pek çok firmada yazılım mühendisleriyle sanatçılar beraber çalışıyorlar. Yani ben dijital sanat diye bir üst başlık görmüyorum. Sanat sanattır. Diğer bir yandan dijital ve teknolojik gelişmelerden yararlanmak istemeyecek bir sanatçı da düşünemiyorum.
Peki, platformun isleyisi nasıl? Sürekliligini saglamak için nasıl planlarınız var?
Piksel, tamamen gönüllülerden oluşan bir organizasyon. Ne çalışanlar, ne de eğitimciler kimse bu organizasyondan gelir elde etmiyor. Bireysel ve kurumsal destekçilerimiz organizasyona değil, katılımcılara 'ilk eser üretim desteği' olarak adlandırdığımız bütçeyi oluşturmak adına destek veriyorlar. Bu anlamda Piksel katılımcılarından para alan değil aksine onlara maddi imkan yaratan bir oluşum. Biz bu organizasyonu kurarken öncelikli amaçlarımızdan biri de fırsat eşitliği yaratmaktı. İlk eser üretim desteğini oluşturmak, vagon.Io, FGA Mimarlık gibi kurumsal destekçilerimiz sayesinde katılımcılara uzaktan erişimli bilgisayarlar ve ücretsiz yazılımlar sağlayabildik. Diğer bir yandan bu programın sadece bireysel desteklerle ilerleyemeyeceğinin farkındayız ve gelir yaratacak farklı modeller üzerine çalışıyoruz.
Oluşum içinde her biri birbirinden kıymetli eğitmenlerle çalışıyorsunuz. Onlarla işbirliginiz nasıl gelişti?
Barış Atiker, Bager Akbay, Candaş Şisman, Mehmet Kızılay, Ozan Türkkan ve Refik Anadol gibi pek çok kıymetli işim bizi kırmayıp, hiçbir karşılık beklemeden Piksel'e eğitimci olarak dahil oldular. Sanırım kar amacı gütmeyen ve toplumsal fayda sağlamaya yönelik bir organizasyon oluşturmamız onlar için önemli bir etkendi. Sadece katılımcılara açık olacak bu dersler dışında her hafta dünyadaki dönüşüm, teknoloji, dijital olanakların gelişimi ve bunların sanattaki karşılıklarının da konuşulacağı, herkese açık konuşmalar PikselTV başlığı altında sosyal medyamızda yayınlanacak. İlk konuşmayı da destekçilerimizden Faruk Eczacıbaşı ve Levent Erden yaptılar. Bu konuşmayı ve gelecek konuşmaları Piksel'in Instagram ve Youtube hesaplarından izleyebilirsiniz.
Bu oluşumda destekçileriniz de çok kuvvetli, her biri sanatla iç içe değerli koleksiyonerler. Kendileriyle bu projede buluşmanız nasıl oldu?
Destekçilerimizin her biri hiç düşünmeden yaptığımız ise inanıp, destek verdiler. Faruk-Füsun Eczacıbaşı, Rabia-Ali Güreli, Agah Uğur, Selman Bilal, Feride Ikiz, Kına Demirel, Ömer Süner gibi önemli isimler yola çıktığımız ilk andan itibaren Piksel'e destek oldular. Onlar sayesinde programın görünürlüğü arttı ve yine onlar sayesinde bizi arayıp destek olmak istediğini söyleyen koleksiyonerler dahi oldu.
Rabia Güreli: "Bu platform bizi her gün yeni bir keşfe çıkarıyor"
Piksel, destek vermekten mutlu olduğumuz plastik sanatların her alanından genç sanatçılara ve sanatçı adaylarına dijital sanatların türlerini, üretimlerini, teknolojileri ve düşünceleri anlatmak hedefinde olan ve bu hedef dahilinde eğitim, destek ve komünite oluşturma programı. Fikir ilk ortaya çıktığında Ali Güreli ile heyecanla bir parçası olmak istedik. Hepimizin bildiği ve pandemi döneminde de yaşadığımız teknolojinin hayatımızın bir parçası olması ve hybrid sistemler kurması bugünün dünyasında kaçınılmaz. 1960 yıllardan başlayan ve 1990'lı yıllarda internetin hayatımıza girmesi ile birlikte ivme kazanan dijital sanatlar alanı bugün; yapay zekâ, kod yazımı gibi gelişmelerle sanattaki yaklaşımların nasıl dönüşeceği konusunda bize farklı perspektifler kazandırıyor. Oluşumun sanat ve teknolojiyi harmanlayan programı dahilinde Refik Anadol, Ozan Türkkan, Candaş Şişman, Mehmet Kızılay gibi dijital sanatların önemli temsiliyetleri yer alıyor. Piksel, bizi her gün yeni bir keşfe çıkarıyor.
Ali Güreli: "Piksel, teknoloji ve sanatın kesişimi "
Teknolojik gelişmelerin hızlanması ile birlikte boyayı dönüştüren Piksel'i, tuvali dönüştüren bilgisayarı, müziği değiştiren yazılımı, deneyimleri farklılaştıran sanatı, içinde yaşadığımız dijital çağda 'yeni' ve 'yeni olanı' yakından takip ediyoruz. Uzun yıllardır dijital sanata destek veren bir aile olarak, dijital çağ içinde kendini teknoloji ve sanatın kesişiminde ifade edecek ve farklı perspektifler sunacak olan Piksel'i desteklemekten mutluluk duyuyoruz.
Selman Bilal: "Piksel, teknoloji ve sanatın kesişimi " "Piksel sanatçı ve üretime tam destek"
Günden güne yeni teknolojilerin geliştirildiği ve bizim de bu dijitalleşme çağına ayak uydurmak üzere yakın takipçisi olduğumuz şu dönemlerde, yeni medya alanında çalışan sanatçıların ortaya çıkardığı üretimleri görmek beni her zaman heyecanlandırıyor. Türkiyeli sanatçıların yeni medya üretimlerine katkı sağlanmasına çok ihtiyacı var, her zaman desteklenmesi gerektiğine inanıyorum. Deneyimli bir ekiple beraber iyi bir temel oluşturularak, sanatçılara pek çok şekilde bu desteğin sağlanmasına yol açacak olan Piksel programının bir parçası olmaktan dolayı mutluluk duyuyorum. Piksel gibi sanatçı ve üretimleri destekleyici, eğitici programların sanatçılar ve biz koleksiyonerler, sanat kurumları ve sanatseverler arasındaki köprüyü kuvvetlendireceğine gönülden inanıyorum.
Feride İkiz: "Teknoloji ve sanatla iç içe olan bu projeyi önemsiyorum"
21. yüzyılda insanlık tarihinin belki de en radikal ve süratli dönüşümü yaşanıyor. Çağa ayak uydurup dijital dünyaya süratle adapte olan toplumlar ile geri kalanlar arasındaki uçurum gittikçe derinleşiyor. Sanatçılarımızın uçurumun karşı tarafına geçme şansı, hatta peşlerinden toplumumuzu sürükleme sorumlulukları var diye düşünüyorum. Bu nedenle genç sanatçılara dijital sanat türlerini, üretim yöntemlerini anlatmak, dijital teknolojiyi anlamalarına ve üretimlerine dahil etmelerine yardım etmek için tasarlanmış bir eğitim, destek ve komunite oluşturma programı olan Piksel projesini çok önemsiyorum. İlk olarak koleksiyonerleri olmam vesilesiyle tanıştığım sonra da yakın dost olduğum Arda ve Hande, üretmek ve satmanın çok ötesinde hayalleri olan sanatçılar. Piksel projesinden ilk bahsettiklerinde çok memnun olmuştum, desteklemek için hiç tereddüt etmedim. Bu hayali gerçekleştirmek için yolları Saha Derneği ile kesişti, çok güzel bir etki zinciri oldu. Sonrasında 'Başlangıç Noktası' gibi tecrübeli kurumlar ile sağduyulu koleksiyonerler ve kıymetli sanatçı ve eğitmenlerin devreye girmesiyle proje gerçekleşti. Pandemi döneminin deneyimleri ile bu programın mekanlardan bağımsız tasarlanabileceğini hep beraber algıladık.
