BANU KAZANÇ Beslenme ve Diyet Uzmanı www.banukazanc.com.tr
PROTEİN, KARBONHİDRAT VE YAĞ ÜÇLÜSÜNE DİKKAT
-Protein ve yağlardan oluşan bir öğünün ardından karbonhidrat bir öğün için en az üç saat ara verin.
-Proteinle birlikte sebze yerken yanında ekmek, pilav, makarna yemeyin. Proteinler, nişasta içeren karbonhidratlarla birlikte tüketilmemelidir. Her ne kadar yemek kültürü ve yeme alışkanlıklarımıza aykırı da olsa et, tavuk, balık, yumurta, süt gibi proteinlerle, ekmek, pilav, patates yerine salata ve sebzeler ile birlikte tüketmemiz sağlığımız açısından daha uygun olur. Nedenine gelince; hayvansal proteinlerin sindirilmesi midede asidik ortam gerektirir, alkalik özellik gösteren nişastalı besinler ince bağırsaklarda parçalanıp, emilirler. Bu durumda asit ve alkalilerin birbirleri üzerinde nötr etkileri olur, her iki tür yiyeceğin bir arada yenilmesi sindirim rahatsızlıklarına yol açar.
-Bitkisel proteinlerin içinde de belli oranda karbonhidrat bulunur, karbonhidratlarla birlikte tüketilmeleri sorun yaratmaz örnek vermek istersek, baklagilleri tahıllarla birlikte tüketebilirsiniz.
-Karbonhidratlarla sebze yiyebilirsiniz. Makarnanızın üstüne sebzeler ile sos hazırlayabilirsiniz ama yağ ilave etmeyin, sos için domates kullanın.
-Karbonhidratlı yiyecekler tek başına değil de proteinli yiyeceklerle karışık olarak yenirse vücutta insülin hormonunun salgılanması dengeli olur; kan şekeri hızla yükselip düşmeyeceğinden ani açlık duyguları yaşamazsınız. Karbonhidrat içeren yiyecekler dediğimizde sadece pilav, bulgur, makarna, pizza, patates, püre gibi yiyecekler düşünülmemelidir. Sebzeler, bol tahıllı ekmek de karbonhidrat içerir.
-Proteinler ve asitli besinler, birlikte tüketilmemelidir. Proteinlerin hazmedilmesi için asidik ortama ihtiyaç olur. Bu durumda ise asidik yiyeceklerdeki asitler, proteinin sindirilmesi için gereken asitlerin salgılanmasını baskılar. Bunun içindir ki, portakal suyu gibi asit içeren içeceklerle, et ve yumurtanın, bifteğin yanında servis edilen salatanın çok fazla sirkeli olması da tercih edilmemelidir.
-Sebzeler; protein, karbonhidrat ve yağlarla birlikte tüketilmeye uygundur. Kolay sindirildikleri için hazımsızlığa neden olmazlar.
-Yağlar, et, yumurta gibi hayvansal proteinler ile ayrı tüketilmeleri uygundur. Katı ve sıvı yağlar karbonhidratlar ve sebzelerle uyumludur.
-Şeker; asit oluşturması nedeniyle tüm yiyeceklerin sindirilmesini etkiler, şekerli tatlılar ile meşrubatlar ve et ile beraber tüketildiklerinde mide sıvılarının engellenmesine neden olur, bu da asit seviyesini artırır, nişastalı karbonhidratlar ile birlikte tüketildiğinde ise tükürükteki alkali özellikte olan pityalin enzimini olumsuz etkileyerek salgılanmasını engeller, midede asit artışına neden olurlar.
-Proteinlerin hemen ardından tatlı ve meyve yememelisiniz. Protein içeren yemeklerin hemen arkasından tatlı ve meyve yenmesi benzer sindirim şikayetlerine neden olacağından yemeklerden en azından 2-3 saat sonra yenmeleri daha doğrudur.
-Meyve aç karnına yemeyi tercih etmelisiniz. Meyveler, protein ve nişastayla kombine edildiğinde içindeki fruktoz, midede daha fazla mayalanmaya uğruyor. Bu durum öncelikle şişme ve gaza yol açıyor.
-Ceviz ile ekşi meyveler greyfurt, ananas, çilek veya yeşil sebze uyumludur salatalara ilave edebilirsiniz.
-Avokado hem yeşil yapraklı sebzeler ile hem de elma, şeftali, kayısı, armut gibi meyvelerle uyumludur.
