Tartı üzerinde görülen kilolar, şişman veya zayıf olmanın ya da sağlıklı olmanın tek koşulu değildir. Bunun dışında yaşınız, boyunuz, kemik yapınız, vücudunuzdaki su-yağ-kas oranı, bel-basen ölçünüz, bunların birbirlerine oranları ve yağların hangi bölgelerde toplandığının ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Kaldı ki aynı kilo, yaş ve cinsiyetteki iki kişi aynı kiloda olabilir ama vücut kompozisyonları ve beden ölçüleri farklıdır. Hedef, ideal olarak anılan tablolarla değil de, kişinin kendini sağlıklı, zinde hissedeceği ağırlık olarak belirlenmelidir.
BÖLGESEL KİLO VERİLEBİLİR Mİ?
Vücudunuzun belli bölgelerinde biriken yağları ortadan kaldırmak için yapabileceğiniz herhangi özel bir egzersiz ve diyet gerçekten yoktur. Çözüm, vücudun genelindeki kilo kaybıdır. Kilo alımı çoğu zaman vücudun farklı bölgelerinde yağ birikimi ile ilişkilidir. Vücutlarında dengesiz yağ dağılımı sorunu olan kadınların şikâyetleri ve problemlerine çözüm arayışı ne yazık ki hiç bitmez. Kalça, basen, mide ve karında toplanan yağlardan kurtulmak isterler. Çoğu, bazı bölgelerde biriken yağlara odaklanır ve bu adeta bir saplantı haline gelir. Sadece bazı alanlara odaklı olarak, vücudun bir bölgesindeki yağı kaybetmek için salt tek bir noktada uygulanacak egzersizler ve bölgesel yağ kaybetmeye yönelik diyetler olduğunu hayal edersiniz. Halbuki bu işin prensibi, yağ yakmak için tüm vücudu, özellikle büyük kas gruplarını çalıştırmanızdır. Kilo ve biriken yağlardan kurtulmak içinse, harcadığınız kaloriden daha az kalori almanız gerekir. Mekik ve karın sıkıştırma çalışmaları bu bölgedeki yağları yakmaz; yalnızca buradaki kasları geliştirip gererek, sıkı bir görünüm elde edilmesini sağlar. Nabzınızı belli sayının üstüne çıkarmak için kardio (aerobik) hareketler yapmanız ve ağırlıklarla kasları güçlendirmeniz, vücudunuzu esnetmeniz ve germeniz gerekir. Bir diğer hatırlatma ise en son alınan, biriktirilen yağın en önce gideceğidir. Yine de yağların armut (basende toplanan) veya elma (karın çevresinde toplanan) şeklinde birikmesinin sebebi kalıtımsal özelliklerinizdir. Beden yağları genetik nedenlerle karın yerine kalçalarda biriken insanlar daha şanslıdır. Kadınlar bu yüzden menopoza kadar avantajlı sayılırlar ama sonra durum değişir. Çoklukla ileriki yaşlarda yağlar, basen bölgesinde değil de daha çok bel çevresi ve karın etrafında birikir. Böyle olmasının bir iyi, bir kötü tarafı vardır. Basende biriken yağlar, karın bölgesinde biriken yağlara oranla daha inatçıdır; sizi daha zor terk eder. Oysa karın çevresindeki yağları daha kolay yakabilirsiniz. Ancak bu bölgede toplanan yağlar; insülin direnci, karaciğer yağlanması, yüksek kolesterol, metabolik sendrom, tip 2 diyabet gibi hastalıklara neden olabileceği gibi, kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riskini de artırır. Kilo vermek çok kolay bir süreç değildir. Kilo vermek istendiğinizde hiçbir sihirli çözümün olmadığını bilmelisiniz. Sizin için en uygun diyeti uyguladığınızda ve bunu daha stressiz hale getirdiğinizde başarı şansınızı artırabilir. Kilo vermek ,vücudunuzu zorlayarak cezalandırmak olamaz. Kesinlikle sağlıklı ve dengeli bir diyet uygulamalısınız.
STRATEJİMİZ NE OLMALI?
Kilo alımı ve vücutta yağ birikiminin ana nedenlerinden birinin 'enerji alımı', yani yüksek kalorili beslenme tarzı ile kalorinin harcanması arasında fark olduğunu; diğerininse insülin salgılanmasındaki artıştan kaynaklandığını (sürekli insülin yüksekliğinin yağ birikimini tetiklediğini) söyleyebiliriz. Düşük GI gıdalar, karbonhidrat açısından zengin olmasına rağmen, kan şekeri ve insülin salınımını azaltabilirler. Sağlıklı kilo vermede denge ve çeşitlilik önemlidir. Öncelikle bunu akıldan çıkarmamak gerekir. Sağlıklı beslenmede protein, karbonhidratlar, yağlar, lif, vitamin ve mineraller dengeli olarak alınmalıdır. Önemli ve kontrol edilecek olan ise porsiyon miktarlarıdır ve diyette porsiyon kontrolü çok önemlidir.
KİLO VERMEK İÇİN...
Bol bol su için.
Tuz tüketimini azaltın.
Şeker alımını azaltın.
Doymuş yağları azaltın.
Lif alımını artırın.
Diyet kola, alkol ve kahveyi sınırlı tüketin.
Kompleks karbonhidratlara, rafine edilmemiş tahıllara beslenmenizde daha fazla yer verin.
Kaliteli proteinler tüketin. Yağsız kırmızı eti daha sınırlı; tavuk, hindi, balık gibi beyaz etleri daha fazla tüketin.
Baklagiller aynı zamanda bitkisel proteinler içerir; beslenmenizde mutlaka olmalıdır.
Yumurtayı haftada 3 gün yemelisiniz. Süt ve süt ürünlerinin
yağsız olanlarını ve probiyotik özellikte olanlarını tüketmelisiniz.
Günde 3 porsiyon sebze, 2 porsiyon meyve tüketmelisiniz.
Ara öğünlerde erik, yaban mersini, kayısı gibi kuru meyveleri
ve fındık, ceviz, badem gibi yağlı tohumları tüketebilirsiniz.
Banu KAZANÇ
