Pek çoklarının yaşadığı, halsizlik ve isteksizlik gibi şikayetlerle kendini gösteren bahar yorgunluğu yaratan bu dönemde; zengin vitamin ve mineral içeriğiyle enginarı, mevsimi bitene kadar bol bol yemenizi öneriyorum. Enginar folik asit, C ve K vitamini, fosfor, magnezyum, potasyum mineralleri açısından zengin bir sebze. Aynı zamanda protein ve karbonhidrat içerir. Nisan-mayıs aylarında çıkar, lif ve antioksidan içeriği oldukça yüksek. Bunların yarı sıra şöyle faydaları var:
Karaciğeri destekler
temizler ve onarır.
Damar sertliğini önler
ve kolestrolü dengeler.
Kanı temizler.
Safra salgılarını arttırır
ve sindirimi kolaylaştırır.
Beyin için çok faydalıdır.
Hücre yenilemesine
yardımcı olur.
Ödem attırır.
Zayıflamaya yardımcıdır.
Karaciğeri korur: Enginarın yapraklarında bulunan 'cynarin' adlı maddenin karaciğeri onarıcı etkisi kanıtlanmıştır. Bilimsel çalışmalar, bu bileşiklerin kolesterol sentezinde rol oynadığını, aynı zamanda safra atılımını artırma ve dolayısıyla, kan total kolesterol düzeyleri üzerinde genel bir azalmaya yardımcı olduğunu göstermektedir. Özellikle fazla alkol alımından kaynaklanan karaciğer sorunlarının tedavisi için enginar yemenin faydası olur. Kardiyovasküler sistemi olumlu etkiler. İçeriğindeki potasyumla normal kalp ritmini korur. Potasyum ve sodyum dengesi kan basıncı için önemlidir. Yüksek tansiyon şikayeti olanlara da bol bol enginar yemeleri önerilir. Çünkü enginarda yüksek oranda bulunan potasyum minerali, vücuttaki tansiyonu düzenleme özelliğini taşır.
Enginar, kötü kolesterol seviyelerini düşürerek, felç ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltmak için de önerilir. Potasyum, ayrıca merkezi sinir sistemi ve kas fonksiyonlarını destekler. Antioksidan olarak zengindir, bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Enginar fitobesinler ve antioksidanlar açısından zengindir. Silymarin, kafeik asit, ferulik asit gibi antioksidan için iyi bir kaynaktır. Antioksidanlar hastalıklara karşı vücudun bağışıklığını artırmakta yardımcı olur.
C vitamini içerir: İçeriğindeki C vitamini, bağışıklık sistemini destekler. Yanı sıra kolajen oluşumunda yardımcı olur. Enginar, C vitamini ile vücudun enflamatuar reaksiyonlarına karşı da etkilidir. C vitamini yönünden zengin olan enginar günlük C vitamini ihtiyacının yüzde 20- 25'ini karşılar. Diyet lifi bakımından zengindir. Sindirim sistemini destekler, kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Lifli yapısı kan şekeri seviyelerini dengeler ve kan kolesterol düşürmede yardımcı olur. Kötü ya da 'LDL' olarak tanımladığımız kolesterol seviyelerini düşürerek kalp hastalığı riskini azaltır. Diyete yardımcıdır, tok tutar. Diyet lifi, bağırsaklarda toksik bileşikleri engelleyerek kolon kanseri riskini azaltmada koruyucu olur.
Magnezyum içerir: Magnezyum sağlıklı kemikler. oluşturmak için gereklidir. Ayrıca insülin dengesi için önerilir. Aynı zamanda kas fonksiyonlarını destekler.
Folik asit önerilir: B grubu bir vitamindir. Doğal besin maddelerinde bulunan şekline folat, işlenmiş besinlerde bulunan formuna ise folik asit denilmektedir. Folik asit, bebek gelişimi için çok önemli olup, vücutta protein sentezi, hücre çoğalması ve kemik iliğinin görevini eksiksiz yerine getirmesi gibi işlevlerde bulunur. Erken gebelik döneminde merkezi sinir sistemi anomalileri gibi doğum kusurları önlemeye yardımcı olur. Vitamin B-6, niasin, pantotenik asit gibi içerikleri sayesinde enginar vücudu sağlıklı tutar ve metabolizmanın çalışmasında yardımcı olur. K vitamini için çok iyi bir bitkisel kaynaktır. K vitamini kemik oluşumu aktivitesini teşvik ederek, kemik sağlığını korur. Beyinde nöronal hasar sınırlayıcı özelliğiyle K vitamini, Alzheimer hastalarına önerilmektedir. Diyet yaparken düşük kalorisi ile tercih nedenidir. Enginarın kalori ve yağ oranı düşüktür. 100 gramında sadece 53 kalori taşır. İştah kontrolünde oldukça etkili olan enginar tokluk hissini önemli oranda artıran sebzelerdendir.
NASIL TÜKETELİM?
Enginar, yüzyıllar öncesine dayanan bir geçmişi sahiptir. Önceleri sadece soylu ve zenginlerin sofralarını süslemiştir. Günümüzde enginar yemek için zengin olmanız gerekmiyor; pazarlarda ve manavda, enginarı uygun fiyatlara bulmanız mümkün. Her köşe başında içinde ne olduğunu bilmediğiniz suların içinde bekletilen enginarları satın almanızı önermiyorum. Bir tür kimyasal kullanıyorlar bu da enginarın tadını, kokusunu bozabiliyor. Soymadan alın diyemeyeceğim, oldukça maharet istiyor. Çok çabuk karardığı için soydurduğunuz yerde 'gerçek' limon sürdürün. Türk mutfağında sayısız tarif bulmanız mümkün, ancak daha çok zeytinyağlı çeşitleri yapılıyor. Doğrusu ben buharda haşlayıp, üstüne çok az limon ve bir tatlı kaşığı sızma zeytinyağı gezdiriyor, servis yaparken bol dereotunu yakıştırıyorum. Aslında bu şekilde yemeyi tercih ettiğinizde enginar çok kısa sürede hazırlanıyor. Yapraklarını haşlayıp sıyırarak yemek de keyif veriyor. İyi bir atıştırmalık, mutlaka denemelisiniz. Küçüklerini seçmenizde yarar var, daha az kılçıklı oluyorlar.
Banu KAZANÇ
